App helpt Friese taal te beschermen
Met de zogeheten Stimmen-app die Nanna Hilton en haar collega’s ontwikkelden worden alle Nederlanders met een Fries dialect worden boarwittenskipper, ‘burgerwetenschapper’. Iedereen die meedoet draagt bij aan het creëren van data over de Friese taal en haar dialecten. “[…] voor wetenschappers is informatie over taal en taalgebruik cruciaal voor het beantwoorden van vragen over hoe onze hersenen werken, hoe we leren communiceren en over hoe onze samenleving functioneert.”, zo luidt de introductie van de app.
Door middel van een quiz gericht op iedereen die het de Friese taal of een aanverwant dialect spreekt, en een plaatjesspel gericht op meerdere talen en dialecten dan de Friese taal, biedt de app interactie voor gebruikers. De antwoorden moet de gebruiker inspreken en op deze manier verzamelen de onderzoekers zo veel mogelijk spraakopnames.
De uitstervende taal
Doel van het onderzoek is het beschermen van uitstervende talen door deze vast te leggen. De Friese taal is daar uitermate geschikt voor, omdat er in de noordelijke provincie een brede variatie van gesproken talen bestaat, waaronder Fries, Nederlands, Papiaments, Duits, Stadsfries, Stellingwerfs, zelfs Oost-Amelands en West-Amelands. Deze meertaligheid vormt de focus voor het onderzoek, zo legt Nanna Hilton uit: “Uiteindelijk is het de bedoeling om met de app zoveel mogelijk gegevens te verzamelen over de Friese taal en de verspreiding ervan en daar onderzoek naar te doen.”
De onderzoekers zijn ook breder geïnteresseerd. De app is in het Fries, Nederlandse en Engels te gebruiken en richt zich op het verzamelen van accenten die in Friesland worden gesproken. Maar Nanna Hilton heeft ook een breder gebruik van de app voor ogen: “Mensen kunnen in elke taal inspreken: Nedersaksische dialecten, mengdialecten of migrantentalen. Hierdoor creëren we een hele rijke bron van gegevens over taalgebruik.”
Leeuwarden: Culturele stad van Europa 2018
Naast het verzamelen van data voor taalonderzoek heeft dit onderzoek ook een praktische functie voor de maatschappij. De data kan in de toekomst ook worden gebruikt als input voor apps die werken met spraakherkenning, zoals Siri. Hiermee kunnen deze apps specifieker afstemmen op de verschillende Nederlandse dialecten.
In de loop van volgend jaar zullen de resultaten van het onderzoek met de Stimmen-app zichtbaar zijn op het Lân fan Taal op het Oldehoveplein in Leeuwarden. De Friese hoofdstad is in 2018 namelijk de culturele hoofdstad van Europa. De Stimmen-app is ontwikkeld samen met Lân fan Taal en Omrop Fryslân en is gratis te downloaden in de Apple-store en Google Play.
