Samen werken aan de brede school

Nieuws | de redactie
18 januari 2017 | In haar Kroonrede op de Big Improvement Day blikte SER-voorzitter Mariëtte Hamer vooruit op de komende jaren. Samenwerking staat daarin centraal, ook in het onderwijs. “Waar het om gaat is de wederkerige wil om het samen te doen en de leraar het niet alleen laten doen. Zo ontstaat de echte brede school.”

Gisteren sprak Mariëtte Hamer de Kroonrede uit op de Big Improvement Day in Den Haag. U leest de rede die eerder verscheen op de site van de SER hieronder

 

“Samen – werken: de kracht van samenwerken zit m al in het woord. Samen klinkt als collectief, mét elkaar. Door samen aan een project te werken, kom je gezamenlijk tot resultaat. Samen werken kan ook zijn: mannen en vrouwen werken. En geeft het beeld van iedereen een plek op de arbeidsmarkt. Samen werken kan leiden tot samen gaan, een versmelting, een collectief. 

Al deze vormen van samenwerken komen bij de SER langs. Samenwerking is mijn opdracht als voorzitter van de Sociaal-Economische Raad. 

Ik vind het daarom een eer dat ik vandaag ben uitgenodigd om mij in deze Kroonrede uit te spreken over het thema samenwerken. In de SER ben ik continu bezig om te zoeken naar mogelijkheden voor samenwerking van werkgevers, werknemers en kroonleden. En inmiddels ook met vele andere partijen, zoals de 47 partijen van het energieakkoord.

Werk-privé

Ik begin met de vaststelling dat samenwerken steeds harder nodig is. Dat geldt voor ons als individu waarbij we werk en privé moeten combineren en we ons ondertussen ook willen blijven ontwikkelen. Die diverse taken lopen dwars door elkaar. 
Het is een hele puzzel. Ook daarvoor moet je samenwerken, met je thuisomgeving, je collega’s, je medestudenten. 

In een recent SER-advies komt die werk-privé situatie naar voren. Het betreft een advies over hoe we al dat ‘gecombineer’ gaan organiseren. Zodat mensen duurzaam inzetbaar blijven op de arbeidsmarkt, en daarnaast tijd hebben voor zorg, voor leren én voor ontspanning. 

Ook voor bedrijven en beroepen geldt dat ze continue met elkaar afstemmen en communiceren. Er is immers veel functieoverstijgend en sectoroverstijgend werk. Hoe sectoren in elkaar grijpen, zien we bij ons advies Mens & digitale technologie: samen aan het werk. In deze analyse hebben we de gevolgen van de verandering naar een digitale economie in kaart gebracht. We kunnen het ons niet permitteren de kansen van technologische vernieuwing te laten liggen.

Om iedereen te laten profiteren, zullen we met elkaar moeten samenwerken. Een inclusieve arbeidsmarkt is onze ambitie. Waarin iedereen die wil werken, ook kán werken. Verschillende sectoren moeten met elkaar communiceren en samenwerken. Samenwerken wordt zo een elementaire vaardigheid.

Co-creatie

Volgens de cultuurwetenschapper Van Driel gaan we richting een samenleving 3.0. Dat is een samenleving waarin co-creatie centraal komt te staan. We doen het zelf en we doen het samen: in de zorg, het onderwijs, de buurt en op het werk. Initiatieven zullen meer van onderop komen. 

Maar die initiatieven vragen wel om coördinatie en vernieuwde instituties. 
In het verleden zijn we soms wat te voortvarend geweest met het afbouwen van die instituties. De behoefte aan de verleende diensten zijn niet verdwenen.

Ik noem drie voorbeelden:

  • Sociale werkplaatsen staan onder zware druk. Maar de mensen die daar willen werken zijn er nog steeds en die vinden niet zomaar een plekje bij een gewoon bedrijf.
  • De centra voor basiseducatie waar laaggeletterden een passende opleiding en begeleiding konden krijgen, zijn opgeheven. Daar konden bijvoorbeeld ook vluchtelingen taallessen volgen, of ouderen deelnemen aan een computer cursus. Nu bouwen we die diensten met de Stichting lezen en schrijven weer op. Want de 2,5 miljoen mensen die moeite hebben met de basisvaardigheden zijn er nog steeds.
  • Club- en buurthuizen waar wijkbewoners iets van sociale samenhang konden vinden zijn er nog maar weinig maar de roep om sociale cohesie is weer duidelijk hoorbaar.

Er zijn gelukkig allerlei sociale ondernemingen die het gat proberen op te vangen. Dat past ook goed in het beeld van co-creatie. Maar er blijft ook een gezamenlijke, maatschappelijke verantwoordelijkheid. Daarom heeft de SER in verschillende adviezen gepleit voor het goed regelen van zaken als beschut werken, het bestrijden van laaggeletterdheid en het aan het werk helpen van vluchtelingen.

Je kunt er ook over nadenken hoe je bestaande instituties in een nieuw jasje kunt steken. Initiatieven om vluchtelingen aan werk te helpen, kunnen ook worden gebruikt voor bijvoorbeeld laaggeletterden. En de sociale werkplaats kan ook benut worden om andere werkzoekenden werkervaring op te laten doen. Het voorkomt dat groepen tegenover elkaar komen te staan. Het zorgt ervoor dat we samen aan de slag gaan.

Co-creatie met de school 

Een ander voorbeeld zijn de maatschappelijke taken die scholen op hun bordje krijgen. 

Om er een paar te noemen: gezond eten, stimuleren burgerschap, veilig internetgebruik, omgaan met pesten, duurzaam leren leven. 

Het is eigenlijk wel logisch dat al die vragen aan het onderwijs gesteld worden. Want scholen zijn de vindplaats voor nieuwe generaties en zijn het ankerpunt in de wijk. Maar voor scholen is het zwaar om aan de lange lijst van maatschappelijke opgaven te voldoen. Zij kunnen het niet alleen. 

Ik zou daarom voor deze de maatschappelijke opgaven een ander idee willen opperen. Als we nu eens kijken wat er allemaal is in de straal van zeg één kilometer om een basisschool heen. Welke bedrijven zijn er, welke clubs of organisaties zijn er en welke mensen met speciale kennis zijn in de buurt te vinden. Hoe kunnen zij meehelpen bij de ontwikkeling van de kinderen en bij de uitvoering van maatschappelijke opgaven?

Er zijn veel manieren waarop de omgeving met de school kan samenwerken en zo kan komen tot co-creatie. Denk aan een werkbezoek, een praktijkopdracht, een stage, of een gastles. Dit zien wij soms ook al gebeuren. Veel scholen werken al samen met kinderopvangvoorzieningen, jeugdzorg, sport- en cultuurverenigingen en consultatiebureaus. Waar het omgaat is de wederkerige wil om het samen te doen en de leraar het niet alleen laten doen. Zo ontstaat de echte brede school.

Met meer partijen 

Voor de SER is samenwerking ook belangrijk. Wij gaan met steeds meer partijen in gesprek en werken graag samen: geen dingen dubbel doen, maar juist elkaars kennis benutten. We merken elke keer dat partijen, bedrijven, individuen graag met ons meedoen en een bijdrage leveren. Samenwerking geeft energie, samen sta je sterker en meedoen levert altijd iets op.

Vandaag, op de big improvement day, staat bij u samenwerken centraal. Samenwerken begint met de ontmoeting. Daar heeft u vandaag uitgebreid de gelegenheid voor. 
Ik wens u een heel mooie dag en heel veel wil tot samenwerking. 


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK