Wees zelf een Erasmus

Nieuws | de redactie
21 april 2016 | “Hef je hoofd boven de wolken, hou je voeten op de grond.” Die les van zijn schoolhoofd in het verwoeste Korea is Ban Ki-moon altijd bijgebleven. De VN-chef vertelde Rotterdamse studenten hoe zij het verschil kunnen en moeten maken. “We moeten beseffen dat we ons voorrecht op deze aarde te leven misbruiken.”

Ban Ki-moon kreeg van de studenten van de Economic Faculty association Rotterdam de ‘World Leader Cycle’ prijs toegekend, net als zijn voorganger Boutros Ghali en andere wereldleiders. Bij de overhandiging sprak hij hen toe en beantwoordde vragen uit de zaal. 

De speech begon met een verrassing. Ki-moon begroette nadrukkelijk een hoogleraar van de Erasmus Universiteit op de voorste rij. “Een man met wie ik veel en hard heb gewerkt als Secretaris Generaal, premier Jan Peter Balkenende. Hij is nu professor bij u en u kunt van zijn wijsheid en ervaring veel leren als studenten.”

Ki-moon schetste een wereld vol turbulentie en spanningen, waarin de jongeren van nu opgroeien. Dit maakt hem echter allerminst wanhopig of mismoedig. “De energie, creativiteit en dynamiek van jullie generatie zullen we moeten aanspreken. En nog nooit waren er op aarde zoveel jonge mensen met wie wij samen de grote uitdagingen aan kunnen pakken.”

Drivers and agents of change

De ‘ontwikkelingsdoelen’ die de landen samen in de VN hebben afgesproken zijn daarbij de richtingwijzers. “We willen dat ieder mens duurzaam en vreedzaam kan leven. We moeten wel beseffen dat we ons voorrecht om op deze aarde te leven misbruiken. De klimaatverandering is daarom ook thema nummer 1 van onze tijd. Dit is de enige wereld die we hebben en die moeten we koesteren.”

Het recente akkoord van Parijs en de input vanuit een grote groep jongeren in de voorbereidingen maken Ki-moon positief gestemd over een wending ten goede in de verhoudingen in de wereld. Zorg heeft hij over de impact van de werkloosheid op de ontwikkeling van de jeugd. “Veel Europese landen lijden onder een zware jeugdwerkloosheid. De gevolgen daarvan zijn niet alleen maar economisch negatief, maar ook cultureel en moreel. We moeten wereldwijd investeren in jongeren, omdat zij ‘drivers and agents of change’ moeten kunnen zijn.”

“De International Labour Organization (ILO) rekent voor dat de komende tien jaar 600 miljoen meer banen nodig zijn voor nieuwe mensen op de arbeidsmarkt en voor mensen die nu zonder werk zitten. Daarin investeren is een van de vijf hoofdprioriteiten van mijn tweede termijn als Secretaris Generaal geweest.” Hij wees er op dat nu ook de Veiligheidsraad als machtigste orgaan zowel klimaatverandering als ‘empowerment’ van jongeren hoog op de agenda heeft. Dit zijn namelijk risicofactoren voor vrede en veiligheid van landen e niet ‘alleen maar’ milieu- of sociale vraagstukken van individuele landen.

Compassionate leadership

Scherp legde hij de vraag op tafel naar radicalisering en xenofobie. “Waarom worden jongeren terroristen, extremisten in denken en gedrag? Zelfs uit een rijk werelddeel als Europa komen zo’n 3000 jonge mensen om zich aan te sluiten bij IS. Dat is alarmerend! Waarom doen ze dat? Die vraag moeten jongeren zelf oppakken en ze moeten zichzelf ontwikkelen tot ‘peacebuilders’. We zien dat extremisten zich afgewezen voelen, gediscrimineerd en opzij gezet door vreemdelingenhaat en negativisme tegen buitenlanders en migranten. Ze vinden geen baan, krijgen geen stage. Dat zijn signalen die je als jongeren moet oppakken. Geef ze hoop waardoor extremisme en terrorisme geen aantrekkelijk alternatief bestaan lijken.”

Ki-moon onderstreepte dat sinds de Tweede Wereldoorlog nog nooit zoveel vluchtelingen ontheemd zijn geraakt. Daarom is ‘compassionate leadership’ nodig, dat zowel preventief als concreet actiegericht is. Hij riep de studenten op “de xenofobische retoriek te bestrijden die alleen maar tegenstellingen en verdeeldheid wil zaaien. ‘The world needs you’.”

“Jullie leven in een rijk land, Nederland is een rijk land. Niet overal in de wereld is het zoals hier. Zorg daarom voor een wijdere, bredere blik als student, wees een ‘global citizen’ die voorbij zijn omgeving, voorbij Nederland en Europa weet te kijken. “ Een voorbeeld is daarbij Erasmus. “He was the wandering scholar of his day. And now Erasmus is the biggest exchange programme in Europe.” Wees zelf een Erasmus, kortom.

Niet alleen

In het nagesprek vertelde Ki-moon hoe hij als kind geen school had in het door oorlog verwoeste Korea. “Ik moest op de grond zitten om te leren. Boeken hadden we niet tot we die kregen van Unesco en Unicef. Als het regende ging de klas niet door, als kind vond je dat natuurlijk mooi, stiekem vonden we dat wel fijn. Maar we zagen wel dat we Korea alleen weer konden herbouwen als we doorleerden. Goed onderwijs is essentieel in zo’n situatie. Ik ga in de Syrische vluchtelingenkampen ook steeds naar de schooltjes daar. Dan vertel ik mijn verhaal en zeg ze dat ‘jullie niet alleen zijn’ in hun omstandigheden.”

De vraag van de studenten naar ‘hoe wij in de zeer complexe vraagstukken van deze tijd als universiteiten en studenten verschil kunnen maken’ leidde tot een opmerkelijke reactie. Ki-moon zei dat “jullie hier zijn om te leren, dit is voor alles hoger onderwijs. Kennis is wel belangrijk, maar in het tempo van deze tijd veroudert die ook steeds sneller. Leer dus vooral hoe je kennis helpt vernieuwen. Toepassing van kennis die steeds weer vernieuwt is essentieel. Daarmee kun je veranderingen en verbeteringen in de wereld helpen ontstaan.”

“Hoogleraren hebben daarom de taak niet alleen maar goed les te geven in een vak. Zij moeten bij de studenten een mindset ontwikkelen, ze leren denken. Het global citizenship van jonge mensen is deel van die ontwikkeling waar de universiteit aan heeft te werken in academische vorming. Je hoeft niet alleen minister-president te worden om concrete verbeteringen in de wereld te realiseren!”

Schoolhoofd als inspirator

Zelf wil Ki-moon na zijn tweede termijn veel meer met studenten gaan werken. “Know how delen, les geven. Het helpen vormen van de leiders van straks.” Zijn inspirator bleek nog steeds het hoofd van zijn school destijds in Korea. “Ik weet het nog heel goed. Hij zei tegen ons ‘put your head above the clouds, and your feet on the ground.’ Je moet ‘big ideas’ hebben, maar wel geaard blijven in het praktische leven. “

“Overambitieus gaan doen, contact met de aarde verliezen, betekent dat je zult falen. De lat laag leggen betekent dat je weinig vooruit zult komen. Dat advies van mijn schoolhoofd ben ik nooit vergeten.”


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK