Liever trein dan kwaliteit

Nieuws | de redactie
16 december 2015 | De bezuiniging op de OV-kaart gaat niet lukken. ‘Beter Benutten’ rapporteert een sof die HBO en WO op kosten zal jagen. De studentenbonden moeten nu kiezen tussen OV-subsidies en HO-investeringen en lijken te zwichten.

VVD-prominent Jeanette Baljeu reisde het land door en sprak met velen. Allerlei regionale projecten werden aangemoedigd met flink wat subsidiepotjes, allemaal om te bewijzen dat de student gretig de trein en bus uit zou willen. De CvB’s van HBO en WO geloofden er niets van en weigerden de NS hun curriculumuitvoering te laten dicteren.

Besparing niet gehaald

De bestuurders blijken inmiddels hun studenten en hun onderwijs toch beter te kennen dan de plannenmakers van OCW, NS en hun supporters in de Kamer van de coalitie, D66 en GroenLinks. De reeks subsidies voor studentenvervoerprojecten blijkt weggegooid geld. Het ‘Beter Benutten’ traject blijkt een ‘Meer Tegenvallers’ traject op te leveren voor OCW en de invoering van het leenstelsel. De beoogde besparing door minder vervoerskosten voor studenten – met name in de spits – zit er niet in, zo verneemt ScienceGuide.

Die tegenvaller komt langs drie kanten:

1.)    Er zijn veel meer OV-kaart-afhankelijke studenten dan voorzien. Een effect van het leenstelsel dat de coalitie niet wenst te zien is de renaissance van Hotel Mama. CDA, CU en SGP haalden voor het studievoorschot moeten stemmen vanuit sociaal-cultureel en strategisch oogpunt. Het gevolg immers is een ruime herleving van het gezinsleven, waarin met name jongens liever thuis blijven als student.

Die studenten gebruiken hun OV-kaart optimaal en blijken ook nog een markant beter studiesucces te realiseren. Dit heeft het onbedoelde gevolg echter dat het studievoorschot niet minder, maar meer OV-beweging en kosten met zich meebrengt. De dekking van de beloofde €1 miljard opbrengst van het leenstelsel blijkt daardoor nog meer op zand gebouwd dan al eerder het geval bleek te zijn.

2.)    De creatieve acties voor minder OV-kaart gebruik zijn een flop. Met een hoop subsidies werden allerlei initiatieven in gang gezet. E-bikes waren bijzonder populair, met geld van de overheid. Maar de uiteindelijke opbrangst ervan blijkt marginaal.

De kern bleef toch dat OCW dacht te kunnen dicteren, dat HBO en WO hun colleges en roosters zouden aanpassen aan de schema’s van de NS. VVD, PvdA, D66 en GroenLinks wisten blijkbaar niet, dat studenten tegenwoordig – gelukkig – vooral ook dicht op de beroepspraktijk en R&D worden opgeleid. Hun roosters zijn veelal die van de organisaties en bedrijven waar zij kennis en vaardigheden opdoen.

Het idee dat het schrappen van colleges voor half elf en na half vijf de bezuiniging zou helpen realiseren was vanaf het begin een maakbaarheidsdenken, dat verbaasde door zijn ‘jaren 70’ gehalte. Massaal weigerden hogescholen vooral hierin mee te gaan, vanwege hun intensieve relaties met de beroepspraktijk.

3.)    De studenten eisen hun recht. Voor ISO en LSVb is de zaak helder. Zij verdedigen hun leden, die met het regeerakkoord VVD/PvdA en de steun daarvoor van D66 en GroenLinks miljarden aan ondersteuning voor inzet, ambitie, vorming en studiesucces worden afgepakt. Daarom deden zij mee met ‘Beter Benutten’, om eruit te slepen wat erin zat. Dat bleek weinig of niets, uiteindelijk.

De studentenbonden schuiven nu dan ook naar een nieuwe positie. Zij eisen simpelweg hun recht. Als hen de basisbeurs al ontnomen wordt, dan niet de OV-kaart. Als de projecten om die te versoepelen op niets uitlopen, dan willen zij tenminste dat waar de wet hen recht op geeft. Waar het geld voor die eisen vandaan komt kan hen niet zoveel schelen, lijkt het.

OCW ziet deze bui al hangen. Men heeft de belofte dat nu alle MBO’ers recht zullen hebben op een OV-kaart al waar mogelijk vertraagd. Dat kost immers ook alleen maar meer geld dan men blijkbaar kan ophoesten.

Een eenvoudige oplossing

De oplossing voor het kabinet is even simpel als lucide. De studenten behouden hun OV-kaart. De kosten daarvan vallen bitter tegen, dat is helder. Dus zal de opbrengst van het leenstelsel uitgesmeerd worden over een langere termijn en met extra vertraging. De koepels staan dan schaakmat.

Zij waren immers voor het studievoorschot, zoals de VSNU, of deden net alsof ze tegen waren, zoals de Vereniging Hogescholen. De nu gekozen route om minder vervoerskosten door studenten te realiseren, loopt dan ook via de instellingen. Wat de taskforce niet lukte, moeten de CvB’s dan maar doen. Hoewel zij weigerden mee te doen aan de verkenningen van de taskforce, komen de partijen binnen die club tot de conclusie dat het probleem alleen op instellingsniveau kan worden opgelost.

Het komt erop neer instellingen van HBO, WO en MBO in de verschillende regio’s met vervoersbedrijven tot afspraken moeten zien te komen waardoor die laatsten minder studenten zullen hoeven te transporteren. Komt men er niet of onvoldoende uit zullen de financiële tegenvallers dan terecht komen bij de investeringen in onderwijskwaliteit die hogescholen en universiteiten waren voorgespiegeld. Zij mogen zo de tegenvallers tot ver na 2020 opvangen, opdat de studenten van Hotel Mama naar colleges, stages en onderzoeksplekken kunnen reizen. Liever kaart dan investeren in kwaliteit, dat is de uitkomst van de exercitie ‘Beter Benutten’, al met al.


«
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief
ScienceGuide is bij wet verplicht je toestemming te vragen voor het gebruik van cookies.
Lees hier over ons cookiebeleid en klik op OK om akkoord te gaan
OK