Meer ambitie bij wetenschap
De werkgevers stellen met nadruk dat ze “benadrukken dat we het als bedrijfsleven ook van groot belang vinden dat de Nederlandse wetenschap over de breedte sterk is, en voldoende ruimte kent voor vrij en ongebonden fundamenteel onderzoek. In dit verband is relevant dat in Nederland de publieke financiering van onderzoek internationaal gezien relatief een hoog aandeel generieke (dus ongebonden) financiering kent. In 2010 kennen alleen Zweden en Zwitserland een hoger percentage. Bovendien neemt ten opzichte van 2005 het aandeel generieke financiering toe.”
Rutte geen Merkel
Dat neemt niet weg dat het bedrijfsleven het kabinet feitelijk gebrek aan ambitie in de realiteit verwijt. Rutte-II neemt niet echt een voorbeeld aan het beleid van Angela Merkel. “Er wordt door een aantal maatregelen, zoals het aftoppen van de promotiebonus, wat ruimte gemaakt voor andere inzet van middelen. Deze financiële inzet is naar onze opvatting niet voldoende om de goede ambities van de wetenschapsvisie te kunnen realiseren. We begrijpen de aanpak gegeven de huidige budgettaire kaders, maar roepen op om, zodra er meer ruimte is, extra te investeren in onderzoek en innovatie.”
“Samen met de manifestpartijen hebben we eerder al opgeroepen om het kennisinvesteringsniveau van bijvoorbeeld Duitsland, Engeland, Zwitserland en de Scandinavische landen te volgen en extra te investeren in onderzoek en innovatie. Uiteraard is het dan zaak om bij de invulling van onverhoopt – nieuwe bezuinigingen onderzoek en innovatie ongemoeid te laten. Dit laat natuurlijk onverlet dat het zaak is om de huidige middelen waar mogelijk nog effectiever in te zetten bijvoorbeeld door verdere synergie te zoeken via de op te stellen wetenschapsagenda.”
Geen doel op zich
Wat betreft NWO leggen de werkgevers het nog één keer uit, zo lijkt de wat pinnige toon van hun brief aan de Kamer te indiceren. “De organisatie van NWO oogt complex en de toewijzing van middelen weinig transparant. Zo is onduidelijk wat de (logica van de) verdeelsleutel is die NWO hanteert bij de verdeling van middelen tussen de wetenschapsgebieden en gebiedsbesturen. Ook zien we dat NWO nu te eenzijdig monodisciplinair ingericht is, wat thematische sturing in de weg staat. Zowel voor de topsectoren als de maatschappelijke uitdagingen is het vormen van verbindingen via het entameren van multidisciplinair onderzoek van steeds groter belang.”
“Multidisciplinair onderzoek moet daarbij echter geen doel op zich zijn. Het gaat om de juiste toepassingsgeïnspireerde vraag (vanuit maatschappij inclusief bedrijfsleven) en een wetenschapssysteem dat zo is georganiseerd dat het samenbrengen van de relevante disciplines wordt gefaciliteerd. Het bedrijfsleven benadrukt daarbij dus ook het belang van goed disciplinair onderzoek. In de nieuwe organisatie van NWO moet dit echt worden geborgd. Zonder disciplinaire sterktes heeft multidisciplinair onderzoek natuurlijk ook weinig betekenis.”
Licht en wendbaar
Dat geldt te meer waar delen van het huidige NWO ook internationaal een vooraanstaande positie hebben verworven en zeer effectief opereren. “De huidige voorstellen stellen ons niet gerust dat deze sterke punten [van FOM en STW o.a. red.] op een adequate manier worden geborgd. De vrees ontstaat daardoor dat een vergaande centralisatie ten koste zal gaan van de slagkracht. Er moet dus naar onze opvatting zeker wat gebeuren binnen NWO. De toekomst is naar onze opvatting een NWO die meer interactie met maatschappelijke stakeholders moet hebben, die verbindingen kan maken tussen partijen, die licht en wendbaar is en snel zal kunnen handelen zonder dat de wetenschappelijke kwaliteit uitgehold wordt.”
In het slot van de brief zegt men het nog één keer zeer puntig: “Het is zaak hier zorgvuldig mee om te springen en geen stappen te zetten, die er toe kunnen leiden dat de ontwikkelingen bij NWO de vaart uit de gewenste wetenschapsagenda halen, de implementatie daarvan bemoeilijken en disciplinaire kennis laat eroderen.”
U leest het hele document van VNO-NCW en MKB Nederland hier.
