Hefboom voor betere HO-kwaliteit
Op het pre-seminar van de jaarlijkse Onderwijsdagen in het Rotterdamse WTC presenteerde SURF de resultaten van 18 grootschalige projecten waar in totaal 38 hoger onderwijsinstellingen tussen 2010 en 2014 samenwerkten ontwikkelen, testen en implementeren van diverse vormen van digitaal toetsen.
Levensecht lichaam
Een sprekend voorbeeld van die vernieuwing is het gebruik van 3D-beeld bij het toetsen van de vakkennis in radiologie op de UMC’s. “Radiologen zijn het belangrijkst in het ziekenhuis. Als een internist of chirurg het even niet meer weet, komen ze bij ons met de vraag: ‘wat heeft mijn patiënt?’” vertelde Cécile Ravesloot van het UMCU. Door nu in toetsen met 3D-beelden uit de computer te werken in plaats van met platte afbeeldingen op papier, krijgen studenten in hun opleiding al de kans om levensecht hun kennis van het menselijk lichaam te toetsen. Ook leren zij daarmee op verschillende manieren hun voortgang monitoren.
Realistischer toetsen, het uitvoeren van complexe vraagvormen heeft meer effect dan alleen in de logistiek. Ook onderwijskundig werkt dit door.et werkt nadrukkelijk ook onderwijskundig door. Met digitaal toetsen krijgt het nadenken over toetsing nadrukkelijk impuls, zei Sally Jordan die vanuit de Open University in Engeland al langer hiermee bezig is. Vanuit die ervaringen gaf zij ook lessen mee aan Nederland bij de ontwikkeling van digitale toetsing.
“Je moet heel goed nadenken over je vraagstelling bij digitaal toetsen. Het risico is dat je blijft hangen op ‘surface learning’.” Jordan pleit er dan ook voor dat digitaal toetsen vooral als aanvulling wordt gezien en niet als algehele vervanging van het toetsbeleid van hogeschool en universiteit. “Er is een groot grijs gebied in antwoorden. Op zo’n moment is het van belang om een ‘human marker’ te gebruiken.” Zij noemt daarom digitaal toetsen ‘a sharp sword’. “Het kan heel veel goeds brengen, maar als je het fout gebruikt kan het ook gevaarlijk zijn.” Belangrijk is dat de toetsing in lijn wordt gebracht met de online onderwijsmethoden.
Een dobbelsteen gooien?
DG Hoger Onderwijs Ron Minnée legde datzelfde accent en beloofde: “Wij hebben dit vanuit OCW gesteund en zullen dit blijven stimuleren.” Daarbij gaf hij aan, dat in de visie van OCW digitaal toetsen een hefboom kan zijn voor de verbetering van de kwaliteit van het onderwijs.
Kritische kanttekeningen werden tijdens de bijeenkomst gezet bij het risico van ‘teaching to the test’. “Er wordt veel getoetst om het toetsen zelf, maar als de kwaliteit niet op orde is, kun je bij wijze van spreken net zo goed een dobbelsteen gooien,” zei één van de aanwezigen. Het SURF-rapport onderstreept derhalve juist de waarde van digitaal toetsen voor de kwaliteitsverbetering in het onderwijs. Zo liggen er mogelijkheden in digitale toetsen om bij de aanpak en tests veel nadrukkelijker aan te sluiten bij wat later van mensen in de professionele praktijk wordt gevraagd. Dat is voor het HBO wezenlijk, maar het voorbeeld van de radiologie laat zien, dat dit voor het WO niet minder relevant is.
Geen algehele vervanging dus van het bestaande in de toetsing, maar een hefboom voor een bredere ontwikkeling en kwaliteitsslag in het onderwijs. Christien Bok van SURF sprak haar trots uit over de ruim 30.000 HO-medewerkers die de afgelopen jaren in één van de vele projecten hier een bijdrage had geleverd. “We hebben ontzettend veel op gang gebracht. Het gesprek daarover zullen we samen moeten blijven voeren.”
De volledige rapportage over Digitaal Toetsen vindt u hier
